Theo thống kê, số bệnh nhân viêm gan ở nước ta đã lên tới con số báo động, cướp đi 20.000 mạng người/năm tại Việt Nam. Trong đó, viêm gan B, C chính là tác nhân gây tử vong nhiều nhất. Hiện tại, tình trạng viêm gan cấp tính, viêm gan mãn tính ngày càng gia tăng. Hầu hết mọi người khi phát hiện bệnh đều ở giai đoạn bệnh đã chuyển biến nặng. 

Viêm gan cấp tính, viêm gan mãn tính là gì?

Viêm gan cấp tính và viêm gan mãn tính là gì?

Nói đến bệnh viêm gan, chúng ta cần đề cập đến hai thể loại cấp tính và mãn tính.  Gan với vai trò liên quan tới ngoại tiết, tức tiết dịch mật để tiêu hóa thức ăn, khi tiết ra dịch mật với số lượng, chất lượng kém sẽ dẫn tới người bệnh chán ăn, gầy sút, mệt mỏi. Triệu chứng đó không cơ năng đặc hiệu báo nhưng là dấu hiệu cho biết phải đi kiểm tra. Bên cạnh đó, trong gia đình có thành viên mắc viêm gan thì cũng cần đi khám sàng lọc.

Tổng quan về viêm gan cấp tính

Viêm gan cấp là tình trạng viêm gan diễn ra dưới 6 tháng, nguyên nhân chủ yếu do virus hoặc viêm gan tự miễn hay sau sử dụng thuốc, chất gây nghiện, độc chất và rượu. Viêm gan tự miễn là bệnh xảy ra khi cơ thể tạo kháng thể chống lại mô gan.

Khoảng thời gian phát triển của bệnh thường rất ngắn. Thông thường, người bị bệnh sẽ khó phát hiện ra bởi các dấu hiệu khá nhẹ hoặc hầu như không có. 

Triệu chứng điển hình của bệnh gan cấp là:

• Cơ thể mệt mỏi, uể oải
• Không muốn ăn
• Có cảm giác buồn nôn và bị nôn
• Da và mắt đều vàng
• Dạ dày bị đau
• Các khớp và các cơ cũng bị đau.
• Nước tiểu màu đen hoặc màu vàng sậm;
• Phân trắng, bạc màu
• Sụt cân bất thường

Một vài trường hợp có dấu hiệu sốt nhẹ thoáng qua. Thậm chí họ còn bị phát ban trong thời kỳ bệnh đang ủ. Khi mới ở giai đoạn đầu, người bệnh không có cảm giác ngứa. Tuy nhiên, dấu hiệu ngứa sẽ tăng lên khi vàng da ngày càng rõ. Người bệnh bị viêm gan cấp nếu được chữa trị và chăm sóc tốt sẽ giảm dần sau 4-6 tuần và có thể phục hồi sau 3 tháng. 

Những người bị viêm gan cấp thường có triệu chứng da và mắt vàng

Tổng quan về viêm gan mãn tính

Đây là bệnh khi gan bị viêm đến mức bị hoại tử các tế bào gan. Bệnh thường kéo dài từ 6 tháng trở lên. Nhiều nghiên cứu cho thấy, nếu sau 6 tháng không đào thải được virus, 85% trường hợp nhiễm virus C sẽ chuyển thành mãn tính ở bất kỳ lứa tuổi nào.

Nguyên nhân của viêm gan mãn tính chủ yếu do sự tồn tại liên tục của virus viêm gan, chức năng miễn dịch của cơ thể suy yếu, hệ thống vi tuần hoàn của gan mất ổn định .đến từ virus viêm gan. Thực tế nhiều trường hợp khi phát hiện bệnh đều đã phát triển thành căn bệnh ung thư. 

Biểu hiện của viêm gan mãn tính. Thời gian ủ bệnh rất lâu, có thể kéo dài nhiều năm. Biểu hiện lâm sàng không thống nhất, cảm giác chán ăn, mệt mỏi, thân nhiệt thấp, khó chịu tại vùng bụng trên trong thời kỳ đầu. 

Thực tế, viêm gan cấp chính là giai đoạn đầu của viêm gan

Bệnh viêm gan mãn tính có thể phát triển thành căn bệnh ung thư nếu không được điều trị sớm

Tầm soát viêm gan  và hướng điều trị

Khi bị mắc viêm gan không phải trường hợp nào cũng sử dụng thuốc ngay mà phải đúng thời điểm vào đúng giai đoạn với liều lượng tuân thủ theo bác sĩ. Khi có chỉ định điều trị phải can thiệp, bệnh nhân bị viêm gan C có cơ hội được điều trị khỏi thành công rất cao. Tuy nhiên, với bệnh viêm gan B, việc điều trị là khá khó khăn. Nếu người bệnh có chỉ định điều trị thì người cần tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ.

Viêm gan virus C hiện nay có khá nhiều loại thuốc điều trị hiệu quả, khỏi bệnh tuyệt đối. Tuy nhiên, sau khi điều trị, vẫn có tỉ lệ bệnh có thể tái phát trở lại. Việc điều trị viêm gan virus C chỉ khi tỉ lệ virus không nhân lên trở lại sau 6 tháng thì lúc đó mới coi là khỏi bệnh

Còn đối với viêm gan virus B, việc kiểm soát là tương đối khó. Khi kiểm soát được tình trạng virus rồi thì nguy cơ biến chứng tiến triển bệnh thành xơ gan, ung thư gan sẽ giảm đi rất nhiều. Còn nếu không, nguy cơ xơ gan, ung thư gan từ viêm gan virus B là rất cao.

Với những người trên 40 tuổi sống trong gia đình có người mắc bệnh xơ gan, ung thư gan thì chỉ định sàng lọc bệnh virus viêm gan B sẽ được nới lỏng và chỉ định điều trị sẽ sớm hơn nhiều, không đòi hỏi là 6 tháng mới có chỉ định điều trị. “Còn đối tượng đặc biệt hơn nữa, là những người có bệnh lý tự miễn như viêm cầu thận, xơ cứng bì, xuất huyết giảm tiểu cầu cần phải dùng thuốc ức chế miễn dịch thì có biểu hiện bệnh là phải dùng thuốc kháng virus ngay. 

Khi dùng thuốc ức chế chống miễn dịch, cơ hội virus dù đang ngủ yên cũng thức dậy, hoạt động và nhân lên rất nhanh nên rất khó kiểm soát. Vì vậy, những trường hợp buộc phải dùng thuốc ức chế chống miễn dịch thì việc dùng thuốc kháng virus được chỉ định sớm hơn rất nhiều. 

Theo các chuyên gia, cách tốt nhất để phát hiện sớm bệnh gan là khám bác sĩ chuyên khoa gan định kỳ. Tuy nhiên, có những người đi khám, nghe bác sĩ chẩn đoán bị viêm gan virus B nhưng virus đang ở trạng thái tĩnh thì không quay trở lại theo dõi nữa.

Điều này rất nguy hiểm bởi virus viêm gan B có thể từ trạng thái ngủ sang trang thái hoạt động và tiến triển rất nhanh. Nếu như không tầm soát và kiểm tra thường xuyên với chu kỳ khám 6 tháng đến 1 năm thì rất có thể bỏ sót giai đoạn virus phát triển. Lúc đó người bệnh có thể đã bị xơ gan.