Xơ gan là gì?

Hình ảnh gan lành và gan xơ

Theo Mayoclinic gan là tạng lớn nhất trong cơ thể. Gan thực hiện một số chức năng cần thiết như thải độc,tiết ra mật để tiêu hóa thức ăn, làm sạch máu và tạo ra các chất dinh dưỡng quan trọng.

Cơ chế gây xơ gan

Khi gan bị tổn thương, gan sẽ tăng sinh tái tạo để bù đắp lại tổn thương đó. Nhưng cũng như một vết đứt tay , khi lành sẽ để lại sẹo thì gan cũng như vậy. Quá trình tái tạo đã để lại trong nhu mô gan những sẹo xơ. Nếu gan bị tổn thương liên tục và tái tạo liên tục, những sẹo xơ này sẽ dần nhiều lên. Đến một lúc nào đấy, nguoiwg bệnh sẽ bị xơ gan.

Tổn thương gan do xơ gan thường không thể đảo ngược, tức là không có cách nào chữa khỏi xơ gan hoàn toàn mà chỉ có thể làm chậm quá trình phát triển của xơ gan.

Triệu chứng xơ gan:

Xơ gan giai đoạn sớm thường không có dấu hiệu hoặc triệu chứng cho đến khi tổn thương gan lan rộng. Ở giai đoạn muộn hơn, xơ gan có thể gây nên các biểu hiện như: Dễ bị xuất huyết, Vàng da, ngứa da, cổ trướng, phù, …

Nguyên nhân xơ gan:

Có rất nhiều bệnh và tình trạng có thể làm tổn thương gan và dẫn đến xơ gan. Nguyên nhân phổ biến nhất là:

• Nghiện rượu
• Viêm gan siêu vi mạn tính (viêm gan B và C)
• Chất béo tích lũy trong gan (bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu)

Biến chứng xơ gan:

Mặc dù có nhiều tiến bộ đáng kể trong kiến ​​thức và quản lý bệnh gan trong thập kỷ qua, xơ gan vẫn là gánh nặng sức khỏe chính. Khoảng 0,1% dân số châu Âu bị xơ gan mặc dù biến thể nội tại châu Âu lớn. Tỷ lệ mắc hàng năm là khoảng 14–26 trên 100.000 dân và khoảng 170.000 người chết vì biến chứng xơ gan mỗi năm.* Theo Trung tâm Thông tin Công nghệ sinh học Quốc gia (Hoa Kỳ)

Xơ gan có thể có nhiều biến chứng. Các biến chứng thường gặp và nguy hiểm nhất  là:

• Tăng áp lực tĩnh mạch cửa: Xơ gan làm chậm dòng máu bình thường qua gan, do đó làm tăng áp lực trong tĩnh mạch cửa. Tăng áp lực tĩnh mạch của có thể gây lách to, gây xuất huyết.
• Phù chân và cổ chướng. Tăng áp lực tĩnh mạch của có thể làm cho dịch tích tụ ở chân (gây phù) và ở vùng bụng (gây cổ trướng). Phù nề và cổ trướng cũng có thể là kết quả của tình trạng giảm áp lực keo do gan không sản xuất đủ protein, chẳng hạn như albumin.
• Nhiễm trùng. Nếu bạn bị xơ gan, cơ thể bạn có thể gặp khó khăn trong việc chống nhiễm trùng. Cổ trướng có thể dẫn đến viêm phúc mạc do vi khuẩn tự phát.
• Suy dinh dưỡng. Gan không thể tiết mật để tiêu hóa thức ăn, vì thế suy dinh dưỡng là khó tránh khỏi
• Tích tụ độc tố trong não (bệnh não gan). Gan bị tổn thương do xơ gan không thể làm sạch độc tố khỏi máu cũng như gan khỏe mạnh. Những độc tố này sau đó có thể tích tụ trong não và gây rối loạn tâm thần và khó tập trung. Các triệu chứng bệnh não gan có thể dao động từ mệt mỏi và suy giảm nhẹ trong nhận thức đến không phản hồi hoặc hôn mê.
• Ung thư gan: một trong các biến chứng nguy hiểm nhất của xơ gan chính là ung thư gan. Phần này sẽ được nói rõ ở đoạn sau.

Ung thư gan là gì?

Ung thư gan là các khối u ác tính phát triển từ tế bào gan hoặc di căn từ nơi khác đến. Dù cho là thuộc loại nào thì cơ chế gây ung thư gan cũng đều là sự nhân lên không kiểm soát của các tế bào gan. Nhưng các tế bào gan này lại không phải là tế bào gan bình thường mà là tế bào gan bị đột biến,mất đi chức năng bình thường. Việc các tế bào gan bất thường này nhân lên làm cản trở các tế bào lành phát triển và thực hiện chức năng của nó.

Vậy các tế bào bất thường này xuất hiện từ đâu?

Trong quá trình gan tái tạo và tăng sinh, có thể xảy ra các đột biến tạo ra các tế bào bất thường. Ở người bình thường, hệ miễn dịch khỏe mạnh có thể tiêu diệt các tế bào này dễ dàng. Tuy nhiên, vì một sai sót nào đó mà để lọt dù chỉ 1 tế bào bất thường thì cũng có thể dẫn đến ung thư gan.

Tại sao xơ gan lại dẫn đến ung thư gan?

Về bản chất,xơ gan không dẫn đến ung thư ganmà chính quá trình gây ra xơ gan tạo điều kiện để hình thành ung thư gan. Như ta đã biết, quá trình hình thành xo gan là quá trình các tế bào gan bị tổn thương và tái tạo liên tục. khi tái tạo liên tục, các tế bào phải liên tục phân chia. Chính vì tôc độ phân chia quá nhanh nên hệ miễn dịch của cơ thể đôi khi không kiểm soát được và để lọt các tế bào bất thường. Và từ đó ung thư gan có thể xảy ra.

Phải làm gì để ngăn chặn xơ gan dẫn đến ung thư gan?

Khi gan đã bị xơ, bạn không thể làm gì để nó trở lại hoàn toàn bình thường được, trừ khi thực hiện phẫu thuật ghép gan. Điều quan trọng là kìm hãm quá trình phát triển của xơ gan, để không bị ung thư gan. Bệnh nhân xơ gan có thể sử dụng các biện pháp sau:

Nâng cao hệ miễn dịch:

Vai trò của hệ miễn dịch trong việc chống lại ung thư là vô cùng quan trọng. Để nâng cao hệ miễn dịch, người bệnh nên có một lối sống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên, giảm stress, ăn các thực phẩm giàu chất chống oxy hóa… Bên cạnh đó, một cách hữu hiệu để nâng cao hệ miễn dịch là sử dụng các loại thực phẩm chức năng.

Thực phẩm chức năng Kingagaricus được tạo ra từ  nấm King Agaricus đã được các nhà khoa học nghiên cứu và xác nhận có hàm lượng Beta-glucan, vitamins cùng các vi chất dinh dưỡng vượt trội. Beta – glucan thúc đẩy hệ miễn dịch sản xuất tế bào sát thủ tự nhiên NK, tế bào Lympho để chúng tấn công lại khối u và các tế bào ác tính. Đặc biệt, trong 100g nấm khô King Agaricus có chứa đến 12,4g Beta-glucan, cao hơn rất nhiều so với các loại nấm Agaricus thông thường. Hàm lượng vitamin D có trong nấm King Agaricus cũng cao hơn gấp nhiều lần so với nấm Agaricus thường là 69,5 µg/100g nấm khô trong khi các loại nấm Agaricus trồng trong nhà khác chỉ chứa hàm lượng vitamin là 2,9 µg.

Dùng thuốc ức chế virus gây viêm gan:

Một trong những nguyên nhân hàng đầu gây xơ gan chính là viêm gan do virus. Virus viêm gan B, viêm gan C có thể gây viêm gạn mạn và từ đó dẫn đến xơ gan.

Sử dụng các thuốc kháng virus có thể hạn chế sự phá hủy tế bào gan của virus,từ đó ngăn chặn sự phát triển của xơ gan. Với những người được chẩn đoán là mắc virus viêm gan mạn tính (B,C) thì việc điều trị gần như là bắt buộc trong suốt phần đời còn lại. Việc điều trị giúp giảm nguy cơ mắc bệnh gan và ngăn ngừa lây nhiễm cho người khác. Để điều trị viêm gan mãn tính có thể dùng :

• Thuốc kháng virus . Một số thuốc kháng virus như entecavir (Baraclude), tenofovir (Viread), lamivudine (Epivir), adefovir (Hepsera) và telbivudine (Tyzeka) – có thể giúp chống lại virus và làm chậm khả năng tổn thương gan.
• Interferon. Interferon là chất cơ thể tạo ra để chống lại virus. Interferon alfa-2b (Intron A) là một phiên bản nhân tạo của chất này. Nó được sử dụng chủ yếu cho những người trẻ tuổi bị viêm gan B, những người muốn tránh điều trị lâu dài hoặc những phụ nữ có thể muốn mang thai trong vòng một vài năm sau khi hoàn thành một liệu trình điều trị. Ngoài tác dụng chống virus trực tiếp, interferon còn nâng cao hệ miễn dịch, qua đó làm tăng khả năng chống ung thư gan.

Thực phẩm chức năng King Agaricus có tác dụng hỗ trợ trong điều trị viêm gan do virus viêm gan B,C. Nấm King Agaricus giúp nâng cao thể trạng bệnh nhân.

Thay đổi lối sống:

Để cải thiện xơ gan, bệnh nhân cần có lối sống lành mạnh:

• Dừng uống rượu: khi gan đã bị xơ,không nên tạo them áp lực cho nó bằng việc uống rượu. Nên hạn chế tối đa việc uống rượu. Tuy nhiên, với bệnh nhân xơ gan do rượu, việc dừng rượu đột ngột có thể gây nên “hội chứng cai”. Hội chứng cai bao gồm các triệu chứng thần kinh và tâm thần (loạn thần,  hoang tưởng, run tay chân…). Vì thế khi bị xơ gan do rượu, bệnh nhân không được dừng rượu đột ngột.
• Tránh các loại thuốc có thể gây hại cho gan, chẳng hạn như acetaminophen.
• Cắt giảm muối nếu bệnh nhân bị phù hoặc cổ chướng. Chế độ ăn ít natri giúp giảm bớt vấn đề đó.
• Có một chế độ ăn uống cân bằng với đầy đủ lượng calo và protein. Tuy nhiên, nên tránh các nguồn protein từ thịt đỏ như thịt bò, thịt lợn,.. nên ăn thịt gà, cá để cung cấp đủ protein cho cơ thể. Có thể uống bổ sung Vitamin nếu cần thiết.
• Tập thể dục nhẹ nhàng,không vận động thể lực quá mạnh.
• Sử dụng thực phẩm chức năng để nâng cao thể trạng.

Tóm lại, để ngăn chặn xơ gan dẫn đến ung thư gan, người bệnh có thể áp dụng các biện pháp trên. Từ xơ gan đến ung thư gan là một đoạn đường không quá dài. Vì vậy, bệnh nhân xơ gan cần có ý thức tự bảo vệ mình.